Свети Ака, епископот на Хексхем

СПОМЕН НА СВЕТИОТ ОТЕЦ НАШ АКА, ЕПИСКОПОТ НА ХЕКСХЕМ, ЧИЈ СПОМЕН ЦРКВАТА ГО СЛАВИ НА 20 ОКТОМВРИ

(660-740; Acca of Hexham)

Светиот отец Ака,[1] епископот на Хексхем, роден е во Нортумбрија, во 660 година. Во почетокот на својот подвижнички живот, тој се подвизувал заедно со Босој, идниот епископ на Јорк, но во 678 година тој веќе бил во придружба на свети Вилфрид на сите негови патешествија. По враќањето на свети Вилфрид од Рим, во 692 година, свети Ака бил поставен за игумен на Хексхемскиот Свето-Андреевски манастир. По смртта на свети Вилфрид, во 709 година Ака станал наследник на епископската катедра во Хексхем.

Свети Ака бил учен и образован човек, кој бил близок пријател со прочуениот црковен историчар Беда Почитуваниот. Во своите хроники, Беда честопати ја фали богатата библиотека, која ја поседувал Ака и која ја користел при составувањето на своите дела. По смртта на свети Вилфрид, Ака презел иницијатива да се состави негово житие, па така историчарот Еди успеал да го напише и тоа. Освен тоа, Ака е иницијаторот и за повикување на искусни црковни псалти од континентална Европа, кои се погрижиле да ги обучат англиските монаси според Типикот на Православната Црква.

Во 732 година свети Ака заминал од епископската катедра во Хексхем. Во 740 година блажено го предал својот дух во рацете на Бога. Култот и почитта кон него, како кон светител, започнале веднаш по неговата смрт. Неговите мошти и денес почиваат во Хексхемскиот Свето-Андреевски манастир. Православната Црква неговиот спомен го празнува на 20 октомври според Јулијанскиот календар.


[1] Ака = светол, добар, бел. 5

СВЕТИ ЈОВАН, ЕПИСКОПОТ НА ХЕКСХЕМ И ЈОРК

СПОМЕН НА СВЕТИОТ ОТЕЦ НАШ ЈОВАН, ЕПИСКОПОТ НА ХЕКСХЕМ И ЈОРК, ЧИЈ СПОМЕН ЦРКВАТА ГО СЛАВИ НА 7 МАЈ

(?-721; John of Beverly)

Светиот отец наш Јован[1] е роден во Харфем (Harpham), во Источен Везд Јоркшир. Како младо момче, бил доверен во грижа на архиепископот Теодор во Кентербери, кој го поучувал, а подоцна и го замонашил, давајќи му го името Јован. По замонашувањето, извесен период се подвизувал во манастирот на Света Хилда во Стриншил (Streanæshealh), денешен Витби (Whitby).

Како монах, се прославил како проповедник и нас­тав­ник, пројавувајќи длабоки познавања во толкувањето на Светото Писмо. На 25 август 687 година тој бил ракоположен за епископ во Хексхем, во земјата, каде што тој претходно жи­веел отшелнички живот во Ерншоу (Erneshowe), на брегот од реката Тајн (Tyne). Свети Јован честопати водел отшел­нич­ки живот, а особено во време на Великиот пост, кога епи­ско­пските активности му дозволувале да има малку слободно време. Во 705 година тој активно учествувал на Соборот во Нид (Nidd), повикан од Осред, кралот на Нортумбрија.

Истата година, по смртта на Бозе (Bosa), Јован бил преместен на епископската катедра во Јорк, по 18 години поминати во Хексхем. За неговата дејност во новата епархија нема многу податоци, освен што се знае дека отворил добродетелни центри, во кои им се пружала разновидна помош на несреќните и бедните. Меѓу учениците, кои биле под негово раководство, попознати се Беретјум (подоцна игумен во Беверли), Херебалд (игумен во Тајнмуд), како и Вилфрид помладиот, кој и го наследил на катедрата во Јорк во 718 година.

Откако ја добил земјата во малото место Индеравуд (Inderawood), кое подоцна е преименувано во Беверли (Beverley), Јован основал манастир, кој за кус период се претворил во важен духовен и подвижнички центар во Англија.

Откако се покажало дека овој центар има потреба од постојан наставник, свети Јован ја оставил епископската служба на својот ученик Вилфрид помладиот и засекогаш се населил во манастирот. За игумен во манастирот го поставил својот ученик Беретјум, па тука, на 7 мај 721 година, блажено се упокоил.

Во 1037 година свети Јован е канонизиран за светител од Римскиот папа Бенедикт IX. Неговите мошти биле пренесени од Елфрик (Еlfric), архиепископот на Јорк, и биле положени во скапоцен кивот. Второто пренесување на моштите се случило во 1197 година, а тие биле отворени за поклонување во 1664 и 1736 година.

Православната Црква неговиот спомен го празнува на 7 мај според Јулијанскиот календар.


[1] Јован (од ивритски јазик) = Господ е милостив, Господова милост, Господова благодат.